کد خبر : 30423

تاریخ انتشار : 22 ژانویه 2017 - 19:17

نسخه چاپی
1,353 بازدید

    گفت و گو از: حشمت اله آزادبخت اشاره: داوود رضایی متولد سال 1369 در خانواده‌ای فرهنگی در کوهدشت به دنیا آمد. وی هم‌اکنون به کار آهنگ‌سازی، تنظیم‌ و نوازندگی کمانچه مشغول است. اخیرا درجشنواره‌ی تولیدات رادیویی مقام اول کشور را به دست آورد. رضایی هم‌چنین در جشنواره‌های مختلف مقام‌های زیادی را کسب  کرده‌است. […]

 

 

گفت و گو از: حشمت اله آزادبخت

اشاره: داوود رضایی متولد سال 1369 در خانواده‌ای فرهنگی در کوهدشت به دنیا آمد. وی هم‌اکنون به کار آهنگ‌سازی، تنظیم‌ و نوازندگی کمانچه مشغول است. اخیرا درجشنواره‌ی تولیدات رادیویی مقام اول کشور را به دست آورد. رضایی هم‌چنین در جشنواره‌های مختلف مقام‌های زیادی را کسب  کرده‌است. به همین بهانه با این جوان هنرمند گفت‌و‌گویی انجام داده‌ایم که در پی می‌آید:
* از چه زمانی با کمانچه آشنا شدی و چه زمانی درگیر این سازشدی؟
از همان کودکی با کمانچه آشنا شدم و از شش‌سالگی نواختن کمانچه را شروع کردم.

*از سابقه‌ی پیدایش کمانچه چه می‌دانی و از چه زمانی این ساز به لرستان پا گذاشته تا ساز تخصصی و سنتی مردم لرشود؟
نخستین نشانه‌های تاریخی درباره‌ی کمانچه را می‌توان در کتاب موسیقی الکبیر اثر ابونصر فارابی در سدۀ چهارم هجری دید. او در این کتاب از کمانچه با نام عربی آن، رباب، یاد می‌کند. کمانچه، در دوران صفویان و قاجاریان جزو سازهای اصلی موسیقی ایران بوده‌است. نخستین صدای ضبط‌شده‌ی کمانچه به اوایل قرن بیستم میلادی بر می‌گردد. اسناد باستانی‌ای که در پیرامون سد سیمره یافت شده‌است، نشان می‌دهد که کمانچه و تنبور، سازهای باستانی این سرزمین هستند و از دیرینگی زیادی برخوردارند.
*  اگر موسیقی لرستان را به بعد و قبل از انقلاب تقسیم کنیم، سهم و جایگاه کمانچه دراین دو برهه چگونه است؟
در دوران پیش از انقلاب، تمرکز کمانچه‌نوازان، بیش‌تر بر روی ملودی‌نوازی بوده و اصالت ملودی مطرح بوده‌است؛ ولی پس از انقلاب، این روند، اندک‌اندک، دگرگون و نوع کمانچه‌نوازی متفاوت شده و می‌توان گفت که پیرامون 60 -70 درصد بهتر و تکنیکی‌تر شده‌است.
* چرا پس از انقلاب، کمانچه‌زن‌های ما هنوز پشت سر قدیمی‌ها یعنی قبل از انقلابی‌ها راه می‌روند و پا جاپایشان می‌گذارند؟
به‌هرحال، نوازندگان قدیم‌تر، برای گردآوری آن‌چه از پیشینیان به ما رسیده بود، تلاش‌های بسیاری کردند و در حقیقت، شالوده‌ی بنایی را که اهالی موسیقی معاصر در آن فعالیت می‌کنند، آنان گذاشتند و این موضوع را نباید از یاد برد. البته، کاملاً این‌گونه نیست و نوآوری‌ها و مسیرهای تازه‌ای نیز
پدیده آمده‌است و برخی از جوانان این عرصه، با نوآوری‌ها و نیروی جوانی، نوید روزهای درخشانی را برای موسیقی می‌دهند.
* به نظرت می‌شود مقام‌های گذشته را تغییر داد و به نوعی امروزی کرد؟ مثلاً آواز «علی دوستی» یا «علی سونه» را می‌شود تغییر داد یا باید به همان سبک و سیاق گذشته آن را نواخت؟
چیزی که روشن است، این است که مقام، دارای یک چارچوب ثابت و مشخص است و نمی‌توان آن را به‌طور کلی دگرگون کرد؛ و تغییرات در مقام‌ها، تنها به دگرگونی یک یا دو نت محدود می‌شود؛ ولی با تنظیم‌ها و سازبندی‌های جدید، می‌توان با حفظ اصل و روح اثر، جامۀ نویی بدان پوشاند و آن را امروزی‌تر کرد.
*موسیقی استان در چه جایگاهی است؟ جایگاه کوهدشت در این میان کجاست؟
به جرئت می‌توان گفت که موسیقی استان، در میان برترین‌های کشور قرار دارد و مقام‌های متعدد اهالی موسیقی لرستان، گواه این مدعا هستند. موسیقی کوهدشت نیز، هرگاه که به عنوان نماینده‌ی استان به جشنواره‌های سراسری راه یافته، به‌خوبی از عهده‌ی مسئولیت خود برآمده و ثابت کرده که در موسیقی لرستان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
*داوود رضایی کجای موسیقی لرستان ایستاده است؟
این را باید استادان و دیگران درباره‌ی بنده بگویند؛ هرگز اهل تعریف از خود نبوده‌ام و درباره‌ی این مسئله، ترجیح می‌دهم که اهل فن و هنردوستان نظر بدهند. فردوسی بزرگ گفته‌است:هنرمند کز خویشتن در شگفت / بمانَد، هنر زو نباید گرفت
* قهرمان‌پرستی و قهرمان‌سازی جدای از ایجاد الگو، سدی است در برابر پیش‌رفت موسیقی لرستان. بیش‌تر نوازندگان سرنا سعی می‌کنند شاه‌میرزا باشند یا به نقطه‌ی فلانی برسند یا در نهایت شبیه فلانی بخوانند. به نظر شما اصلاً قهرمان سازی خوب است یا نه؟
برای یادگرفتن هر هنری، از مطالعه‌ی تاریخچه‌ی آن گریزی نداریم. موسیقی ایران، تاریخچه‌ی بسیار کهنی دارد. ما بدون شناخت این پیشینه و آثار
هنرمندان بزرگمان، نمی‌توانیم به درک کاملی از این هنر برسیم. مثلاً باید ردیف‌نوازی‌های استاد ابوالحسن صبا، میرزا عبدالله و… را بشناسیم. نباید از نوآموزان انتظار داشت که از همان ابتدای کار، دست به نوآوری بزنند. برای آفرینش یک اثر خلاقانه و فراتر رفتن از یک چارچوب، باید ابتدا چارچوب و اسلوب را شناخت و حتا در آغاز، باید از بزرگان پیروی کرد؛ البته اگر این پیروی ادامه یابد، به تکرار مکررات می‌انجامد و موسیقی را راکد و خنثی می‌کند.
*درجشنواره تولیدات رادیویی اول شدی. چه احساسی داری؟
این‌که توانسته‌ام بار دیگر برای مردمان خوب و دوست‌داشتنی استانم افتخاری را کسب کنم، حس بسیار خوبی را در من به‌وجود آورده‌است. این
افتخار، به همه‌ی لرستانی‌های عزیز تعلق دارد و امیدوارم که این توفیق، باری دیگر نصیب بنده شود.
* این مقام‌ها راضی کننده است برای یک هنرمند و از طرفی این جشنواره‌ها واقعاً برترین‌ها را معرفی می‌کند و می‌تواند ملاک شناسایی باشد؟
نه مقام‌ها پایان کار یک هنرمند نیستند اما مقام‌ها، ارزشمند و معتبر هستند و به‌خوبی نشان می‌دهند که موسیقی یک منطقه از چه پتانسیل بالایی
برخوردار است و در واقع می تواند تا حدودی معرف استعدادهای منطقه باشند و در صورت فراهم‌آمدن شرایط بهتر، می‌توان به کسب جوایز و مقام‌های بزرگ‌تر و معتبرتر نیز امیدوار بود.
*از جشنواره‌ها بگو.
برخی از مهم‌ترین جشنواره‌هایی که در آن‌ها شرکت کرده‌ام، عبارت است از: جشنواره‌ی سراسری کمانچه‌نوازان (تال)، که در آن مقام اول، دیپلم افتخار و تندیس جشنواره را کسب کردم؛ جشنواره‌ی ملی خلیج فارس، که در آن به عنوان نوازنده‌ی برتر جشنواره برگزیده‌شدم و دیپلم افتخار جشنواره را کسب کردم و مقام اول گروه‌نوازی را به خود اختصاص دادیم؛ جشنواره‌ی ملی خنیاگران، که در آن به عنوان نوازندۀ برتر انتخاب شدم و همراه با گروهی که تنظیم‌کننده‌ی آن بودم، مقام اول گروه‌نوازی را به‌دست آوردیم؛ هم‌چنین به عنوان جوان برتر استان و شهرستان در بخش هنری شناخته شدم؛ دو بار در جشنواره‌ی زاگرس‌نشینان، مقام اول سازهای کششی و تندیس جشنواره را کسب کردم و نیز در دو دورۀ این جشنواره، مقام اول و دوم گروه‌نوازی را کسب کردیم؛ در نخستین جشنواره‌ی رضوی، گروهی که سرپرستی آن را برعهده داشتم، به عنوان گروه برگزیده شناخته شد و تندیس جشنواره را کسب کردیم؛ در جشنوارۀ ترنم بیداری، مقام برتر آهنگ‌سازی و تنظیم را برای اثر «پَل شوگار» به دست آوردم.
* بهترین‌های موسیقی لرستان به نظرت؟
از میان نوازندگان؛ استادان شکارچی، منظمی و پرویززاده، ردیف‌دانان بزرگی هستند که در بخش سنتی فعالیت می‌کنند و چهره‌های آکادمیکی هستند؛ استادان علی‌پور و باجلاوند از بزرگان بخش موسیقی مقامی هستند و هنرمندانی چون حامد فیضیان، فرشاد سیفی و همایون پشتدار نیز تغییر و تحولات بسیار مثبتی در موسیقی لرستان ایجاد کرده‌اند.
در میان خوانندگان نیز، استاد رحمان‌پور کارهایش به زبان‌های لکی و لری است؛ مهران غضنفری بیش‌تر کارهایش لکی است؛ بردیا مهرآرا نیز بسیاری از کارهایش لکی است؛ حشمت رجب‌زاده بیش‌تر کارهایش لری است؛ آقای آشتیانی کارهایش به‌زبان لری است؛ آقایان کردعلی‌وند و دلفان نیز در بخش موسیقی سنتی فعال‌اند.
*ملاک انتخاب هنرمندانی که نام بردی؟
این استادان و هنرمندان، همواره برای گسترش و پیش‌رفت موسیقی این استان، فعال بوده‌اند و تلاشی جدی و پرثمر داشته‌اند. آنان باوجود مشکلات فراوان، این عرصه را رها نکرده‌اند و به‌راستی، فرهنگ و هنر ما وام‌دار این بزرگان است. برای همه‌ی آنان آرزوی تندرستی و بهروزی می‌کنم. البته کسانی را در شهرستان‌ها داریم که سال‌هاست فعالیت می‌کنند و اگر موقعیت برایشان فراهم می‌شد بدون شک از مشاهیر موسیقی استان بودند. به هرحال هرکسی که برای موسیقی این استان زحمت می‌کشد، مستحق قدردانی است.
* موسیقی لرستان به کجا می‌رود؟
موسیقی لرستان، جوانان بااستعداد و پرانگیزه‌ای دارد و با هنری که نزد آنان سراغ دارم، در صورت پشتیبانی مناسب، این توان را دارند که موسیقی لرستان را به اوج خود برسانند و دوران طلایی‌ای برای آن بسازند.
* اگر به گذشته بازمی‌گشتی بازهم کمانچه‌زن می‌شدی؟ اگر یک مسئول اداری می‌شدی چه؟ باز هم می‌زدی؟
بله، موسیقی بخشی از وجود و زندگی من است؛ و حتا اگر کار دولتی داشتم، بازهم از هنر غافل نمی‌شدم.
* هرچه می‌خواهد دل شادت بگو…..
باید همراه با حفظ جایگاه بزرگان و استادان، به جوانان نیز میدان داد و صادقانه از آنان پشتیبانی کرد.
پیش از این گفته‌ام و باز می‌گویم که در زمینه‌ی اعزام هنرمندان برای اجراهای خارج از کشور، نباید تمرکز را روی یک شهر گذاشت و حتماً باید از
پتانسیل همه‌ی استان استفاده کرد. موسیقی لرستان، از آنِ مردمان همه‌ی لرستان است و متعلق به تنها یک شهر یا منطقه‌ی خاص از آن نیست.

منبع: سیمره