نسخه چاپی
665 بازدید
برخی از آثار و فواید روزه
سیدمحمدصادق محمدی وفایی : برخی از آثار و فواید روزه / به بهانه ی نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان دانشمندان اسلامی بر این باور ند دستورات قرآنی و قوانین الهی بر اساس مصالح و مفاسد نازل شده اند و هریکی از آنها فلسفه و حکمتی دارد که خداوند دانا بر پایه‌ی آن بندگانش را […]
سیدمحمدصادق محمدی وفایی :
برخی از آثار و فواید روزه / به بهانه ی نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان
دانشمندان اسلامی بر این باور ند دستورات قرآنی و قوانین الهی بر اساس مصالح و مفاسد نازل شده اند و هریکی از آنها فلسفه و حکمتی دارد که خداوند دانا بر پایه‌ی آن بندگانش را مکلف به پیروی از آن نموده است. بر این اساس می توان پرسید آثار و فواید روزه چیست ؟
به یقین روزه دارای آثار فراوانى از نظر جسمی و روحی است .برخی از این آثار و فواید عبارتند از :
آثار تربیتی روزه
تقویت و تلطیف روح
در دیدگاه اسلام، انسان یک لاشه نیست؛ بلکه بهترین مخلوقات است؛ از طرفی عنایت و توجهی که اسلام به جسم و سلامت آن دارد بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ زیرا سلامت جسم، مقدمه‌ای برای صحت روح و تعالی آن است.و این یاداشت خواهد گفت که روزه علاوه بر آثار و فوایدی که برای روح انسان به دنبال دارد ،سلامتی جسم را نیز تضمین کرده است ؛
دکتر اوتوبو خنگر می گوید: «در مدت پنجاه سال که از تآسیس درمانگاه من می‌گذرد، بیش از پنجاه هزار بیمار در این درمانگاه توسط روزه درمان شده اند».
روح آدمی، در کسب قدرت و توانمندی، استعداد عجیبی دارد. انسان می تواند از راه تقویت روح و نیرومند ساختن روان، کارهای خارق العاده ای انجام دهد. و راز بزرگ قدرت روح، یک کلمه است و آن «ریاضت شرعی» و حصر نفس می باشد.
امام علی(ع) که پدر عرفان اسلامی است، فرموده ا ند: الشریعة ریاضة النفس یعنی دین داشتن و متدین بودن بالاترین ریاضت ها می باشد
بزرگان علم مانند ابن سینا نیز عبادت را ریاضت نفس معرفی می کند و می گوید: به وسیله ی عبادت می توان قوای نفس را رام کرد تا در هنگام توجه به حضرت حق مزاحمت ایجاد نکنند، بلکه همراهی نمایند.
علامه حسن زاده ی آملی می فرمایند:
هر کس چند روزی از هرزه خوری و هرزه کاری و از گزاف و یاوه سرای بلکه زیاده گویی و خلاصه از مشتهیات و تعشقات حیوانی باز بدارد، می بیند که اقتضای تکوینی نفس این است که از ریاضت، ضیا و صفا می یابد و آثار او را نور و بهایی است
در ماه رمضان، به دلیل امساک از خوردن و آشامیدن و محدود کردن آن به ساعاتى مشخص و نیز کنترل حواس (مانند چشم، گوش و تمامى مجارى ورود اطلاعات به درون ذهن)، فراغت روح و نفس بیشتر فراهم مى شود. فعالیت روح براى پرداخت به امور مادى و دنیوى کاهش مى یابد و امکان پرداخت به امور معنوى بیشتر مى شود. در نتیجه روح از لطافت بیشترى برخوردار مى گردد.
تقویت اراده و کنترل غریزه ها
در روزه ساعت های معینی از چیزهای که روزه را باطل می کند اجتناب می شود و در غیر آن ساعات می تواند از نعمت های الهی لذت ببرد و این که روزه دار خود را به رعایت این ساعات ملزم می داند ، تمرینی است برای نفس که برنامه پذیر شود و در ماههای غیر رمضان نیز حد و حدود الهی را رعایت کند.
وقتى پیامبرصلى الله علیه وآله در خطبه «شعبانیه»، فضایل ماه رمضان و روزه را برشمرد، امیرمؤمنان على علیه السلام پرسید:
بهترین اعمال در این ماه چیست؟ فرمود «الورع عن محارم اللَّه»«پرهیز و اجتناب از معاصى و گناهان است».
تقویت بعد اجتماعی و روحیه ایثار
در پرتو روزه گرفتن، افراد ثروتمند،بیش از پیش گرسنگان و محرومان را در می یابند و به این نتیجه مى رسند که باید به فکر بیچارگان و محرومان باشند. اگر توجه به حال گرسنگان، جنبه حسّى و عینى پیدا کند، اثر بیشترى دارد و روزه به این موضوع مهم اجتماعى، رنگ حسّى مى دهد. با رشد این بعد اجتماعى، انسان نسبت به همنوعان خود بى تفاوت نمى شود و دردهاى فراگیر اجتماعى (مانند فقر و گرسنگى) را حس مى کند
رضایت الهی و رسیدن به مقامات عرفانى
تنها راه رسیدن به مقامات عرفانى، مطیع اوامر و نواهى حضرت حق بودن است. هر کس به همان اندازه که در این امر موفق شده و اهل عمل شود به همان میزان نیز طى درجات عرفانى کرده و به قرب الهى رسیده است. در حدیث شریف، ذکر شده که، فرد روزه دار باید نفس خود را از شهوات باز دارد و از پیروى شیطان پرهیز کند هیچ شهوتى به اندازه شهوت گناه، انسان را از خداوند دور نمی کند .
امام صادق (ع) از نبى مکرم اسلام (ص) نقل می کنند که حضرت فرمودند:
«روزه سپر آفات دنیوى و حجاب عذاب آخرت است. پس چون روزه می گیرى، نیت کن که نفس خود را از شهوات بازدارى و از پیروى شیطان و گام نهادن در راههاى شیطانى بپرهیزى.»
حضرت آیت الله بهجت ره) در پاسخ به این سوال که راه قرب به خدا و سیر و سلوک چیست؟ فرمودند:
«چنانچه طالب، صادق باشد، ترک معصیت، کافى و وافى است براى تمام عمر، اگر چه هزار سال باشد.»
ماه مبارک رمضان بهترین زمان براى رسیدن به این هدف است، چرا که دستهاى شیطان بسته است. اکثر گناهان و شهوترانی ها از شکم سیر، سر می زند و مومن با روزه گرفتن و انجام فرائض و ارتباط با قرآن، می تواند بر شهوت ها و پیروى از شیطان، غلبه کند.
پس حقیقت روزه گرفتن تنها گرسنگى و تشنگى تنها نیست بلکه روزه گرفتن، وسیله ای است براى پاک کردن باطن از هر آلودگى و زشتى، از هر غفلت و ظلمت و از هر چیزى که انسان را از یاد خدا باز میدارد و این یعنى عرفان.
امام صادق (ع) می فرمایند: روزه، خواسته هاى نفس و شهوت طمع را مى میراند. در روزه، زندگى قلب، طهارت اعضاى بدن، آبادانى ظاهر و باطن، شکر نعمت هاى خدا، احسان به فقرا، ریسمان و دست آویز تضرع، خشوع و گریه و التجاء و پناه گزیدن به خداوند است و سبب شکستن امیال نفسانى، آسان شدن حساب و فزونى حسنات است. مصباح الشریعه/ باب بیستم/ آداب روزه
آثار بهداشتى
بدون تردید در علم پزشکى، اثر معجزه آساى امساک، در درمان انواع بیمارى هاى جسمانى و روانى به اثبات رسیده است. عامل بسیارى از بیمارى ها، زیاده روى در خوردن غذاهاى مختلف است.
پیامبر خداصلى الله علیه وآله فرمود «واعلم ان المعده بیت الداء و ان الحمیه هى الدواء» «معده مرکز و خانه هر دردى است و پرهیز اساس هر داروى شفابخش است».
روزه از دیدگاه پزشکان
رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمود: روزه بگیرید تا سالم بمانید.(سفینة البحار، ج۲، ص۷۸)
او فرموده اند : «بپرهیزید از پرخوری و امتلاء معده، زیرا پرخوری موجب فساد بدن و سوء هاضمه و باعث انواع بیماریها و عامل کسالت بدن از اجرای عبادات الهی خواهد شد»
بزرگان و پزشکان مسلمان و حتی غیرمسلمان هم در فواید طبی روزه کتابها نوشته و مقالات فراوانی را به چاپ رسانده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ دارویی برای بهبود مزاج انسان بهتر از روزه گرفتن نیست. زیرا پیامبر (ص) فرمود: معده خانه هر دردی است و بسیاری از مرضها ناشی از پرخوری می‌باشد و پرهیز کردن و کم‌خوردن سرآمد هر دارویی خواهد بود.
حکما گفته‌اند هفتاد و چند نوع از بیماری در اثر بی‌ملاحظگی در غذاها و زیاده‌روی در خوردن و آشامیدن است و بهترین راه جلوگیری از این امراض همانا امساک از خوردن و مخصوصا روزه گرفتن است.
روزه‌داری در واقع یک استراحت کلی برای بدن و همانند خانه‌تکانی و غبارروبی و پاکسازی و نظافت کل سیستم های بدن انسان است. همانطور که قلب انسان لحظه‌ای کار می‌کند و لحظه‌ای استراحت، بدن انسان هم بعد از ۱۱ ماه کار مداوم، نیاز به یک استراحت یک ماهه دارد.
یکی از دستاوردهای مهم علم پزشکی نشان می‌دهد که با روزه‌داری، موادی در بدن به وجود می‌آیند که خیلی بیشتر از حد معمول است و این مواد نقش عمده‌ای در پیشگیری از عفونتهای میکروبی و ویروسی و از بین بردن سلولهای سرطانی دارند.
دکتر ژان فرموزان در باره فواید روزه داری می گوید:
در آغاز روزه داری، زبان باردار است، عرق بدن زیاد می شود، دهان بو می گیرد، گاه آب بینی را می افتد و همه، علامت شستشوی کامل بدن است. پس از سه، چهار روز، بو برطرف می شود، اسیداُوریک ادرار کاسته می شود و شخص احساس سبکی و خوشی خارق العاده ای می کند و در این حال اعضا هم استراحتی دارند.
دکتر کارلو آمریکایی در مورد فواید روزه می گوید:
روزه درمانی دراز مدت برای موارد زیر تجویز می شود:
۱- فشار خون زیاد،۲-تَصَلُّب شرائین که تازه آغاز شده،۳-گرفتگی مجاری خون و لنف،۴-آسم قلب،۵-آنژین قلبی،۶- سرطان خون،۷- امراض عصبی،۸-اختلالات دستگاه متابولیسم (چاقی، نِقرِس، ورم مفاصل، رماتیسم،۹-امراض کبد،۱۰- ورم کیسه صفرا،۱۱-امراض معده و روده،۱۲-یبوست مزمن،۱۳-ورم لوزه مزمن،۱۴-زکامهای حلق و بینی،۱۵-زکامهای نای و نایژه،۱۶-ناراحتی های کلیه و مثانه،۱۷-امراض زنان (تورم لگن خاصره، اختلالان قائدگی، نازایی، یائسگی)،۱۸- اگزما،۱۹-دمل،۲۰-کورک و کهیر،۲۱-امراض چشمی مثل آب سبز،۲۲-سر درد مزمن،۲۳-افسردگی،۲۴- ضعف جنسی،۲۵-هیجان شدید،۲۶-وسواس،۲۷- نوالژی، مخصوصاً میگران،۲۸- صعب العلاج،۲۹- سرطان قبل از آشکار شدن
دکتر کارلو :
روزه ای که اسلام واجب کرده، بزرگترین ضامن سلامتی بدن است.
دکتر کارل (فیزیولوژیست بزرگ فرانسوی)می گوید:
لزوم روزه داری در تمام ادیان تأکید شده است. در روزه ابتدا گرسنگی و گاهی نوعی تحریک عصبی و بعد ضعف احساس می شود، ولی در عین حال کیفیات پوشیده ای که اهمیت زیادی دارند، به فعالیت می افتند و بالاخره تمام اعضا مواد خاص خود را برای نگهداری و تعادل محیط داخلی و قلب قربانی می کنند.
دکتر کودل پا فرانسوی می گوید:
۵/۴ بیماری ها از تخمیر غذا در روزه ها است که همه با روزه اصلاح می گردد.
دکتر بندیکت : در این مدت (ایام روزه) در ترکیب خون، هیچگونه اخلاطی به هم نرسیده و آن نوری که در بعضی از روزه داران دیده می شود، یک حالت جوانی و نشاطی است که برای روزه داران رخ می دهد.
دکتر تومانیاس می گوید:
فایده بزرگ کم خوردن و پرهیز نمودن از غداها در یک مدت کوتاه، آن است که چون معده در طول مدت یازده ماه مرتب پر از غذا بوده و در مدت یک ماه روزه داری، مواد غذایی خود را دفع می کند و همین طور کبد، که برای حل و هضم غذا مجبور است دائماً صفرای خود را مصرف کند. در مدت سی روز ترشحات صفراوی را صرف حل کردن باقیمانده غذای جمع آوری شده خواهد کرد.دستگاه هاضمه در نتیجه کم خوردن غذا اندکی فراغت حاصل نموده و رفع خستگی می نماید. روزه یعنی کم خوردن و کم آشامیدن در مدت معینی از سال و این بهترین راه معالجه و حفظ تندرستی است که طب قدیم و جدید را از این حیث متوجه خود ساخته، مخصوصاً امراضی را که به آلات هاضمه به خصوص کلیه و کبد عارض می شود و توسط دارو نمی توان آنها را علاج کرد، روزه بخوبی معالجه می نماید.چنانچه بهترین داروها برای برطرف کردن سوء هاضمه روزه گرفتن است، مرض مخصوص کبد نیز که موجب یرقان می گردد، بهترین طریقه معالجه اش همانا روزه گرفتن است، چه آنکه ایجاد این مرض اغلب اوقات بواسطه خستگی کبد است، که در مواقع زیادی عمل و فعالیت نمی تواند صفرا را از خون بگیرد.
شهید دکتر پاک نژاد می گوید:
در ظرف مدت یک ماه روزه داری، آدمی دارنده یک بدن تازه تعمیر شده و آزاد گردیده و از قید و بند سموم رها شده است.
دکتر کلوخ (پزشک مشهور آمریکایی می گوید :
سرطان از تماس زیاد میکروب های عفونی و سم های آنها با بدن پدید می آید، سرطان ابتدا دمل کوچکی است که در روده یا معده می روید، این دمل ها را می توانیم به آسانی با یکی دو هفته روزه، معالجه کنیم. معالجه کم خونی معمولی، سیلیس، مالاریا، کثافت و چرک ریه، دمل ها ی بسیار بد که بوسیله ترک غذا، ترک خورامهای گوشت دار ممکن می شود.
دکتر آلکسی سوفورین(پزشک روسی)می گوید :
تنها طریق برای قطع ریشه سرطان روزه است و بس.درمان از طریق روزه فائده ویژه ای در بیماری های کم خونی، ضعف روده ها، التهاب بسیط و مزمن، دمل های خارجی و داخلی، سل، نِقرس، بیماری های چشم، مرض قند، بیماری های جلدی، بیماری های کلیه، کبد، و اسکلیرور، روماتیسم، استسقا، نوراستنی، عرق النساء، خراز (ریختگی پوست) و بیماری های دیگر دارد.
دکتر اتوبو خنگر در کنگره پزشکی بغداد می گوید:
شخص روزه دار با سوزاندن رسوبات بیمارگونه و چربی های زائد بدن، کوره متابولیسم خود را می افروزد. در مدت پنجاه سال که از تأسیس کلینک اتوبوخنگر می گذرد، بیش از پنجاه هزار بیمار در این کلینیک، توسط روزه درمان شده امد.دانستن فلسفه احکام، سبب معرفت و شناخت بیشتر نسبت به دین می گردد و همین شناخت، باعث تقویت اعتقاد و ایمان انسان خواهد شد.
اسدالله محمدی نیا. پاسخ به پرسش های جوانان. بحث روزه. انتشارات سبط اکبر: ۱۷ جدی (دی) ۱۳۸۶ خورشیدی
الکسى سوفورین، روزه، روش نوین، براى درمان بیمارىها، ترجمه جعفر امامى.
سید حسین موسوى لاهیجى، روزه، درمان بیمارىهاى روح و جسم، (انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه) قم.
عبدالکریم بىآزار شیرازى، رساله نوین فقهى پزشکى، ج ۲، (دفتر نشر فرهنگ اسلامى)
سید رضا پاکنژاد، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج ۳ (انتشارات کتابفروشى اسلامیه)
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، ۱۳۶۶ش، ص۲۳۸٫
ابن سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، تحقیق مجتبی زارعی، بوستان کتاب، قم، ۱۳۸۱ش، ص۳۵۶٫
حسن زاده آملی، حسن، گنجینه گوهر روان، نشر طوبی، تهران، ۱۳۸۰ش، ص۱۵٫
به سوى محبوب/ دستور العملها و رهنمودهایى از….. حضرت آیت الله بهجت (ره)
دست مریزاد
[پاسخ]