کد خبر : 33426

تاریخ انتشار : 27 اکتبر 2017 - 10:49

نسخه چاپی
614 بازدید

مصطفی شکری/ دانشجوی دکترای اقتصاد: علی‌رغم وجود مشکلاتی مانند تحریم‌ها و اتکای بیش از حد اقتصاد ایران به نفت، می‌توان پرداخت نقدی و همگانی یارانه ها را مهمترین چالش اقتصاد ایران دانست. اساساً هدف از پرداخت یارانه، کمک به اقشار ضعیف و آسیب پذیر جامعه است. در آذرماه ۸۹ طرح پرداخت نقدی یارانه ها برای […]

مصطفی شکری/ دانشجوی دکترای اقتصاد:

علی‌رغم وجود مشکلاتی مانند تحریم‌ها و اتکای بیش از حد اقتصاد ایران به نفت، می‌توان پرداخت نقدی و همگانی یارانه ها را مهمترین چالش اقتصاد ایران دانست.

اساساً هدف از پرداخت یارانه، کمک به اقشار ضعیف و آسیب پذیر جامعه است. در آذرماه ۸۹ طرح پرداخت نقدی یارانه ها برای تمام افرادی که شناسنامه ایرانی دارند، آغاز شد. از همان ابتدا مشخص بود که این طرح هدفمند نیست؛ چرا که به جای اصابت به جامعه هدف، به تمام ایرانیان حتی ایرانیان مرفه خارج از کشور هم پرداخت می‌شد!

مهمترین مشکل پرداخت همگانی یارانه، ایجاد بار مالی بسیار سنگینی بر روی دولت است. پرداخت همگانی یارانه علاوه بر این مشکل که معمولاً  با عنوان «کسری بودجه» خود را نشان می دهد، موجب ایجاد تورم و افزایش سطح عمومی قیمت ها بویژه در ابتدای اجرای طرح هم شده است. (می‌توان گفت که بخش قابل توجهی از تورم ۴۰ درصدی سال‌های ۹۰ و ۹۱ به همین پرداخت همگانی یارانه ها برمی‌گردد.)

مسلماً وقتی که نقدینگی زیادی در سطح جامعه به صورت متوالی تزریق می شود، به دلیل عدم اشباع بسیاری از خانوارهای ایرانی، این نقدینگی سریعاً وارد بازار شده و با واکنش سریع مکانسیم بازار، موجب کمبود اجناس در بازار می شود و به تبع افزایش قیمت ها و یا به تعبیری «افزایش تورم» را در پی خواهد داشت. البته با مرور زمان و کاهش ارزش پول، این تاثیرگذاری هم کم خواهد شد.

اقتصاد ایران در پنج ماهه نخست امسال با کسری بودجه حدود ۴۷ هزار میلیارد تومانی روبه رو شده است. این رقم حدود ۱۵ درصد کل رقم بودجه کشور است. با این کسری بودجه شدید تقریباً کارهای عمرانی و زیرساختی کشور تعطیل شده است.

با ادامه وضعیت کنونی در پرداخت نقدی یارانه به حدود ۷۵ میلیون نفر ایرانی  و کسری بودجه شدیدی که وجود دارد،حتی پرداخت حقوق کارمندان دولت به سختی صورت می گیرد و «موتور محرک سرمایه گذاری» در کارهای عمرانی و زیربنایی رو به خاموشی می رود. بنابراین باید به فکر رفع این چالش بزرگ در اقتصاد ایران بود و این بار سنگین مالی را از روی دوش دولت برداشت. به نظر می رسد که راه برون رفت از «چالش یارانه ها»، «هدفمند» کردن آن است  تا یارانه ها به «جامعه هدف» اصابت کرده و صرفاً به اقشار ضعیف و آسیب پذیر جامعه اختصاص یابد. مثلا صرفاً به افراد تحت پوشش «کمیته امداد» و «بهزیستی» که جمعیتی زیر ۱۰ میلیون نفر را تشکیل می‌دهند پرداخت شود.